O νησιώτικος χαρακτήρας της πόλης σε τίποτα δε μαρτυρά ότι η Πρέβεζα είναι μέρος του ηπειρώτικου μοτίβου. Δαντελωτές ακτές και καταγάλανες θάλασσες σμίγουν με καταπράσινα τοπία. Η Πρέβεζα σύμφωνα με μια εκδοχή πήρε το όνομά της από την σλαβική λέξη perevoz, που σημαίνει πέρασμα και πράγματι αυτό το επίνειο της Ηπείρου λειτούργησε ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας αλλά και Ηπείρου-Στερεάς Ελλάδας.
Ανόθευτη και αρχοντική, «πολυσυλλεκτική» και ιδιαίτερη, αφηγείται ιστορίες δόξας αλλά και αιματηρών κατακτήσεων, διατηρώντας ανέπαφο το αστικό της προφίλ και υποδεχόμενη τον επισκέπτη με ένα αλέγκρο καλωσόρισμα. Η γνωριμία με την πόλη ξεκινά με μια περαντζάδα στην προκυμαία, εκεί που διαφεντεύουν τα νεοκλασικά κτίρια του 19ου αιώνα και ακούγεται ο φλοίσβος στο λιμάνι. Στα δεξιά απλώνονται καφετέριες και παραδοσιακά ταβερνάκια που αξίζουν μια στάση ιδίως εάν αποζητάτε δροσιά τα ζεστά καλοκαιρινά βράδια.
Αφήστε τα βήματα σας να σας οδηγήσουν στα στενά πλακόστρωτα δρομάκια της πόλης εκεί που μοσχοβολούν τα γιασεμιά και ξυπνούν μνήμες ανεμελιάς. Επισκεφτείτε τις ενδιαφέρουσες εκκλησίες, όπως το ναό του Αγίου Αθανασίου με τον πλούσιο διάκοσμο και την εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπου, δίπλα στον επιβλητικό Πύργο του Ρολογιού. Δείτε το Κάστρο του Αγίου Ανδρέα και του Παντοκράτορα για να πάρετε μια γεύση από τη μακραίωνη ιστορία της πόλης αλλά και για να θαυμάσετε όλη την ηφαιστειακή παλέτα χρωμάτων του ηλιοβασιλέματος.
Πριν φύγετε από την πόλη για να επισκεφτείτε τους αρχαιολογικούς χώρους της γύρω περιοχής γευτείτε θαλασσινούς μεζέδες της τοπικής γαστρονομίας, νοστιμότατες γάμπαρες απευθείας απ’ τον Αμβρακικό και εκλεκτά ψαράκια.
Αξιοθέατα στην Πρέβεζα
Σαΐταν Παζάρ
Ο σφυγμός της παλιάς πόλης χτυπάει στο Σαΐταν Παζάρ. Πρόκειται για το παλιό εμπορικό κέντρο. Ο θρύλος θέλει έναν Τούρκο διοικητή να γλιστράει με το άλογό του εδώ απ’ το σαπούνι που σκοπίμως είχαν τοποθετήσει οι κάτοικοι του δρόμου και να καταριέται το καλντερίμι αποκαλώντας το «Σαΐταν Παζαρ», ελληνιστί διαβολοπάζαρο. Κάντε μια σύντομη στάση για να ξαποστάσετε στο όμορφο και αναμφίβολα πιο δροσερό σημείο της πόλης και γευτείτε τους νόστιμους μεζέδες από τα παραδοσιακά ουζερί. Ακριβώς απέναντι από το ομώνυμο μεζεδοπωλείο, βρίσκεται και το σπίτι που διέμεινε ο Κώστας Καρυωτάκης τις 32 μόλις ημέρες που έζησε στην Πρέβεζα.
Ενετικός πύργος ρολογιού
Σημείο αναφοράς της πόλης είναι ο πύργος του ρολογιού που βρίσκεται δίπλα ακριβώς στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους. Γνωστός και ως Ωροσκοπείο, ο πύργος κατασκευάστηκε τα τέλη του 18ου αιώνα και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ενετικής αρχιτεκτονικής. Στα μεταγενέστερα χρόνια προστέθηκε το καπέλο της κορυφής όπως και το καμπαναριό.
Μουσείο ναυμαχίας Ακτίου
Κάντε μια στάση στο Μουσείο ναυμαχίας του Ακτίου που βρίσκεται στην κεντρική αγορά της Πρέβεζας για να δείτε την εντυπωσιακή μακέτα που αναπαριστά τη ναυμαχία του στόλου του Οκταβιανού ενάντια του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας. Στο μουσείο εκτίθενται ξύλινα μοντέλα πλοίων ενώ εδώ θα παρακολουθήσετε και την αναπαράσταση της ναυμαχίας, ιστορικό ορόσημο που έκρινε το τέλος της ελληνιστικής και την αρχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας.
Θεοφάνειος σχολή
Πήρε τα όνομα της από τον Αναστάσιο Θεοφάνη, έναν πλούσιο Πρεβεζάνο έμπορο ο οποίος εν έτει 1803 έδωσε χρήματα προκειμένου να ιδρυθεί το πρώτο σχολείο στην Πρέβεζα. Πλέον το οίκημα έχει παραχωρηθεί στο Δήμο Πρέβεζας και φιλοξενεί όλο το χρόνο εκθέσεις και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Μνημείο αγάπης
Στη μικρή πλατεία του Γιώργου Σεφέρη, βρίσκεται το μνημείο της αγάπης που σίγουρα δεν στερείται πρωτοτυπίας. Δημιουργήθηκε το 2000 από το Δήμο Πρέβεζας προκειμένου να τιμηθούν δυο ιατροί, ο Δημήτριος Κρόκος και ο Χριστόφορος Τσαντούλας, για την προσφορά τους στην κοινότητα.
Κάστρα της Πρέβεζας
Κάστρο Παντοκράτορα
Βρίσκεται νοτιοδυτικά της Πρέβεζας, στη θέση Φώκια και χτίστηκε το 1807 κατ’ εντολή του Αλή Πασά προκειμένου να ελέγχεται απ’ το σημείο αυτό η ναυσιπλοΐα στον Αμβρακικό κόλπο. Η αρχική του ονομασία ήταν Ουτζ-Καλέ, δηλαδή εξωτερική Ακρόπολη ενώ η ονομασία «Παντοκράτορας» οφείλεται στην ομώνυμη εκκλησία που είχαν χτίσει οι Γάλλοι, κατά τη σύντομη κατοχή της πόλης. Το κάστρο σχηματίζει ένα κανονικό πεντάγωνο με υψηλά περιμετρικά τείχη ενώ αποτελείται από αντερείσματα, έναν επιθαλάσσιο προμαχώνα που ανήκει σε μεταγενέστερη κατασκευαστική φάση, ξηρά τάφρο στη νότια πλευρά και ένυδρη στη βόρεια. Μέχρι το 1968 το κάστρο χρησιμοποιούνταν ως φυλακή κρατουμένων ενώ πλέον στο χώρο πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις. Μια επίσκεψη αξίζει τον κόπο, ειδικά το ηλιοβασίλεμα καθώς η θέα προς το πέλαγος είναι μαγευτική.
Κάστρο Αγίου Γεωργίου
Στο νοτιότερο άκρο της Πρέβεζας, βρίσκεται το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου (γνωστό και ως Γενί Καλέ, δηλαδή «Νέο κάστρο»), που χτίστηκε και αυτό από τον Αλή πασά τον 19ο αι, την ίδια περίοδο με την κατασκευή της τάφρου που περιέβαλλε την Πρέβεζα. Διατηρεί ακέραιο τον οχυρό περίβολο με το κεκλιμένο εξωτερικό τείχος.
Κάστρο Αγίου Ανδρέα
Το Κάστρο του Αγίου Ανδρέα, γνωστό και ως κάστρο στο Κυπαρίσσι όπως μαρτυρούν τα βενετικά έγγραφα, ξεκίνησε να χτίζεται το 1701 μετά την παράδοση της Πρέβεζας στους Οθωμανούς. Η δεύτερη και σημαντική φάση βελτίωσής του ταυτίζεται με τη βενετική κατοχή μετά τη συνθήκη του Πασάροβιτς ενώ το 1807 κατ’ εντολή του Αλή Πασά, το κάστρο επεκτάθηκε και ενισχύθηκε με το περιμετρικό τείχος και την τάφρο. Τη δεκαετία του 1920, το προτείχισμα προς την πλευρά της θάλασσας κατεδαφίστηκε από το στρατό ενώ το 1956 ανεγέρθηκε ναΰδριο του Αγίου Ανδρέα.
Εκκλησίες της Πρέβεζας
Ναός Αγίου Χαραλάμπους
Κατασκευάστηκε τον 18ο αι στη θέση παλαιότερου ναού και βρίσκεται δίπλα στον ενετικό πύργο, στην καρδιά της πόλης. Οι ζωγραφικοί πίνακες που στολίζουν το ναό είναι ελαιογραφίες επτανησιακής σχολής και φιλοτεχνήθηκαν από τον Λευκαδίτη αγιογράφο Σπ. Γαζή, ενώ το πολυσκάλιστο ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο χρονολογείται το 1827.
Ναός Κοίμησης Θεοτόκου (ή Παναγία των ξένων)
Ο Ναός ανεγέρθηκε τον 18ο αι. και ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης βασιλικής. Οι εικόνες του τέμπλου είναι έργα του Αθανάσιου Καρατζόυλα ενώ τους τοίχους του ναού κοσμούν αξιόλογες αγιογραφίες από διάφορους αγιογράφους. Σύμφωνα με την παράδοση τα πληρώματα των ξένων εμπορικών πλοίων που πρόσδεναν στο λιμάνι κατά τον 18ο αι.-συνήθως μετά από ένα ριψοκίνδυνο ταξίδι- προσεύχονταν στον εν λόγω ναό εξού και το προσωνύμιο Παναγία των Ξένων.
Ναός Αγίου Αθανασίου
Είναι χτισμένος στον τύπο μονόχωρης βασιλικής με ημικυκλική κόγχη. Διαθέτει εντυπωσιακή οροφή, ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και φορητές εικόνες επτανησιακής τεχνοτροπίας.
Παραλίες Πρέβεζας
Εξήντα χιλιόμετρα ακτογραμμής, με κολπίσκους, κατάλευκες αμμουδιές και πευκοσκέπαστες πλαγιές που φτάνουν ως εκεί που σκάει το κύμα, περιμένουν τους λουόμενους. Πολλές είναι οργανωμένες ενώ ιδανικές είναι οι συνθήκες σε πολλές απ’ αυτές και για θαλάσσια αθλήματα όπως για surfing, ιστιοπλοΐα και θαλάσσιο σκι.
Κοντά στην πόλη της Πρέβεζας βρίσκεται η υπήνεμη παραλία της Κυανής Ακτής, με τα ακύμαντα νερά και τη ψιλή άμμο. Η παραλία Ψαθάκι βρέχεται από τον Αμβρακικό κόλπο, διαθέτει θερμά νερά και είναι ιδανική για παιδιά. Ο Παντοκράτορας, δίπλα στο ομώνυμο κάστρο, είναι ιδανικό μέρος για υποβρύχια εξερεύνηση. Το Αλωνάκι είναι ιδανικό για όσους επιζητούν μια χρυσή παραλία μακριά απ’ το πολύβουο πλήθος.
Το Μονολίθι, κοντά στον Μύτικα εκτείνεται σε αρκετά χιλιόμετρα, βρέχεται από τα σμαραγδένια νερά του Ιονίου, ενώ ένα δασάκι με ευκάλυπτους συντροφεύει την αμμουδιά. Η παραλία Λυγιά στους πρόποδες του δάσους έχει εξαίσια θέα ενώ στις παραλίες Βράχου και Λούτσας θα απολαύσετε το μπάνιο σας στα κρυστάλλινα νερά. Οργανωμένες και με καθαρά νερά είναι οι Κανάλι και Καστροσυκιά, ενώ η τελευταία διαθέτει υποδομές για θαλάσσια σπορ.
Αρχαία Νικόπολη
Η αρχαία Νικόπολη υπήρξε σημαντικότατο εμπορικό κέντρο της αρχαιότητας και συμπυκνώνει την ακμή και την πτώση μιας αυτοκρατορίας. Ιδρύθηκε το 31 π.Χ. από τον Γ.Ι. Καίσαρα σε ανάμνηση της νίκης του εναντίον του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας αλλά και προκειμένου να επιτευχθεί ο στρατιωτικός έλεγχος της περιοχής από τους Ρωμαίους.
Στη νέα πόλη εγκαταστάθηκαν οι κάτοικοι που ήρθαν, δια της βίας, από τις γύρω περιοχές, στους οποίους και παραχωρήθηκαν οικονομικά και πολιτικά προνόμια. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε έκταση σωζόμενη αρχαία πόλη της Ελλάδας και περιλαμβάνει μεγαλοπρεπή δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Η οριστική παρακμή επήλθε μεταξύ 10ου και 11ου αι. έπειτα από μια σειρά επιδρομών, σεισμών και πυρκαγιών. Εδώ πιθανολογείται ότι ο Απόστολος Παύλος διέδωσε το χριστιανισμό, ενώ διωγμένος από τη Ρώμη κατέφτασε το 89 μ.Χ. ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος.
Τι μπορείτε να επισκεφτείτε:
Tο ωδείο βρίσκεται στη δυτική πλευρά του τείχους και κατασκευάστηκε στις αρχές του 1ο αι. μ.Χ. Αποτελείται από 3 μέρη: τη σκηνή, την ορχήστρα και το κοίλον.
Tο θέατρο λειτουργούσε κατά κύριο λόγο κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων, θρησκευτικών αγώνων προς τιμήν του Απόλλωνα. Η σκηνή ήταν ψηλή, ενδεχομένως διώροφη με τρεις αψιδωτές εισόδους στην πρόσοψη.
Τα δυο αντικριστά κτήρια στο νυμφαίο τροφοδοτούσαν τους κατοίκους της περιοχής με νερό ενώ οι έρευνες τοποθετούν χρονολογικά τα κτίσματα σε εποχή μεταγενέστερη από την ίδρυση της πόλης.
Το μνημείο του Αυγούστου, το ανήγειρε ο Οκταβιανός Αύγουστος μετά τη νίκη του στη ναυμαχία του Ακτίου και αποτελούσε τέμενος στον Άρη,τον Ποσειδώνα και τον Άκτιο Απόλλωνα. Αποτελείται από ένα λιθόκτιστο πόδιο σχήματος Π και την όψη του κοσμούν χάλκινα έμβολα από το στόλο της Κλεοπάτρας.
Το ρωμαϊκό υδραγωγείο, εξαιρετικό έργο αρχαίας τεχνολογίας, αξιοποιώντας την υψομετρική διαφορά μετέφερε νερό από τις πηγές του Λούρου στις δεξαμενές του Νυμφαίου της Νικόπολης, μια συνολική διαδρομή 50 χλμ.
Οι βόρειες θέρμες («Μπεντένια»), στο βόρειο μέρος των ρωμαϊκών τειχών, ήταν δημόσιο κτίριο αποτελούμενο από καμπύλους και ορθογώνιους χώρους που συνδέονται μεταξύ τους με ανοίγματα.
Αρχαιολογικό μουσείο Νικόπολης
Στεγάζει μια πληθώρα ευρημάτων αποκλειστικά από τις ανασκαφές του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης, προσφέροντας στον επισκέπτη ένα πανόραμα της ρωμαϊκής πόλης- νίκης του Οκταβιανού. Συνιστάται να συνδυαστεί με επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο. Διαθέτει δυο αίθουσες με πλούσια εκθέματα μεταξύ των οποίων θα δείτε ένα άγαλμα επιτύμβιου λιονταριού, το μαρμάρινο άγαλμα της Αθηνάς, το μαρμάρινο κυλινδρικό βάθρο με ανάγλυφη παράσταση Αμαζονομαχίας, σαρκοφάγους και νομίσματα.
Αρχαία Κασσώπη
Χτισμένη το πρώτο μισό του 4ου αι. π. Χ. από το Ηπειρωτικό φύλο των Κασσωπαίων, σε φυσικά οχυρή θέση, η Αρχαία Κασσώπη γνώρισε μεγάλη ευημερία πριν καταστραφεί το 167 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Η σημαντικότερη ακμή της σημειώνεται κατά τον 3ο αι. π.Χ. ως απότοκος του ανεπτυγμένου εμπορίου και της κτηνοτροφίας της περιοχής και αντικατοπτρίζεται στα μεγάλα δημόσια κτήρια, πολλά εκ των οποίων σώζονται ακόμα. Αν επισκεφτείτε την αρχαία Κασσώπη θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε από κοντά το Πρυτανείο, το Σπίτι, το Ωδείο, το θέατρο, το Βωμό της Αφροδίτης και το Καταγώγιο και να πάρετε μια γεύση από το πώς ήταν μια απ’ τις μεγαλύτερες αρχαίες ηπειρώτικες πόλεις.
Ζάλογγο
Πάνω από το χωριό Καμαρίνα, βόρεια της Πρέβεζας βρίσκεται το Ιστορικό βουνό του Ζαλόγγου, σύμβολο αυταπάρνησης και ηρωισμού, άρρηκτα συνδεδεμένο με την «εν χορώ» αυτοκτονία των Σουλιωτισσών και των παιδιών τους, κατά την προεπαναστατική περίοδο. Στην κορυφή του βράχου στήθηκε το 1961, ένα μνημείο ύψους 13 μέτρων, έργο του γλύπτη Ζογγολόπουλου και του αρχιτέκτονα Καραντίνου εις ανάμνησίν της θυσίας τους.
Κείμενο: Έφη Μπάρλα
Φωτογραφίες: Σπύρος Βαγγελάκης
