Αναμφίβολα η Λευκάδα είναι συνώνυμη με τις κρυστάλλινες, υπέροχες παραλίες της, ωστόσο αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν, είναι ότι το νησί διαθέτει και μοναδικής ομορφιάς ορεινά χωριά.
Είκοσι μόλις λεπτά οδήγησης με το αυτοκίνητο από την πόλη της Λευκάδας χρειάζονται για να σας φανερωθεί μία άλλη όψη του νησιού. Θεόρατα πλατάνια, καλοδιατηρημένα πέτρινα σπίτια με κεραμοσκεπές, υπέροχα καλντερίμια και χαμογελαστοί άνθρωποι θα σας υποδεχτούν στην Καρυά, το δροσόλουστο κεφαλοχώρι της Λευκάδας που βρίσκεται στους πνιγμένους στη βλάστηση πρόποδες του βουνού της Ελάτης.
Η καρδιά του χωριού χτυπά στα καφενεδάκια της πλατείας. Θέση στο τραπέζι έχουν όσοι αγαπούν τη φιλοσοφία, το καλαμπούρι και φυσικά το καλό τσίπουρο. Το καλοκαίρι θα ξαποστάσετε κάτω από τα βαθύσκιωτα πλατάνια ενώ τα τζιτζίκια θα σας συντροφεύουν με το ασίγαστο τραγούδι τους. Τον χειμώνα θα «φωλιάσετε» δίπλα στο τζάκι που σιγοκαίει, δοκιμάζοντας τα πεντανόστιμα λαθύρια που καλλιεργούνται στον κάμπο της Καρυάς και πίνοντας ένα ποτήρι κρασί από τη Λευκαδίτικη Γη.
Η βόλτα στο χωριό μετά από αυτό κρίνεται απαραίτητη για να ξεμουδιάσετε αλλά και για να θαυμάσετε τις ομορφιές αυτού του χωριού που διατηρεί ανεξίτηλα τα σημάδια της παράδοσης. Κάθε λεπτό της περιπλάνησης στο χωριό μοιάζει βγαλμένο από παραμύθι.Τα σπίτια λάμπουν και οι καλοφροντισμένες αυλές μοσχοβολάνε βασιλικό· η νοικοκυροσύνη άλλωστε έχει την τιμητική της σ' αυτό το χωριό της Λευκάδας που είναι γνωστό μέχρι τα πέρατα του κόσμου για τα κεντήματά του.
Μιλάμε φυσικά για την περίφημη «καρσάνικη βελονιά», μία τεχνική κεντήματος παγκόσμιας πρωτοτυπίας που δημιούργησε μία γυναίκα του χωριού, η Μαρία Σταύρακα ή Κουτσοχέρω, στις αρχές του 20ου αιώνα. Όπως μαρτυρά και το καθόλου κατα τ΄άλλα πολίτικαλ κορέκτ προσωνύμιό της, η Μαρία Σταύρακα είχε αναπηρία (και στα 2 χέρια) λόγω κάποιων ατυχημάτων που είχε σε μικρή ηλικία. Αυτό φυσικά δεν πτόησε τη Μαρία και έτσι μόνη της δημιούργησε και εν συνεχεία εμπλούτισε και τελειοποίησε μία τεχνική που έμελλε να επηρεάσει πολλές γενεές κεντηστρών του νησιού. Σύντομα στο χωριό ιδρύθηκε η πρώτη σχολή καρσάνικου κεντήματος με τη βοήθεια της Βασιλικής Πρόνοιας και έτσι η Μαρία μεταλαμπάδευσε την τεχνική της στα νεαρά κορίτσια του χωριού και τα υπέροχα λεπτοδουλεμένα εργόχειρά τους στόλισαν τα (βασιλικά και όχι μόνο) σαλόνια της Ευρώπης.
Σήμερα ο ταξιδιώτης μπορεί να βρει υπέροχα καρσάνικα κεντήματα στα μαγαζάκια του χωριού, φτιαγμένα με το ίδιο μεράκι και την ίδια λεπτομέρεια όπως τότε. Όσοι θέλουν να μάθουν περισσότερα για την Μαρία Σταύρακα ή να θαυμάσουν από κόντα κάποια απ' τα πρωτότυπα έργα της, τότε δεν έχουν παρά να επισκεφτούν το μουσείο που δημιούργησε για χάρη της ο απόγονός της Θεόδωρος Κατωπόδης.
Για τους λάτρεις των μουσείων, η γνώση δεν σταματά εδώ. Στην Καρυά βρίσκεται και το μουσείο Φωνογράφου - Γραμμοφώνου - Ραδιοφώνου. Όπως μαρτυρά και τ' ονομά του, το μουσείο περιλαμβάνει μία μεγάλη συλλογή από δίσκους, γραμμόφωνα, συστήματα αναπαραγωγής ήχου, έναν φωνογράφο του ίδιου του Έντισον παρακαλώ, μπομπινόφωνα, πικ απ και ότι άλλο σχετικό με τον ήχο φανταστείτε, τα οποία εδώ και μισό αιώνα έχει περισυλλέξει ο ιδρυτής του μουσείου, Χρήστος Βλάχος.
Απ' τα must see του χωριού δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι εκκλησίες. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο Άγιος Σπύριδωνας, εκκλησία που χτίστηκε σχετικά πρόσφατα και διαθέτει ένα κομψό κωδωνοστάσιο. Δύο ακόμη αξιόλογες εκκλησίες που αξίζει να επισκεφτεί κανείς, είναι αυτή της Αγίας Παρασκευής με το λεπτοδουλεμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο και η Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό, στο Λιβάδι της Καρυάς. Η τελευταία ιδρύθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και υπήρξε ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια του νησιού.
Μετά από τόσο περπάτημα σίγουρα θα σας έχει ανόιξει η όρεξη. Στάση για φαγητό λοιπόν στο Παρδαλό Κατσίκι. Πέρα από το νόστιμο κατσικάκι, που είναι η σπεσιαλιτέ του μαγαζιού, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το δικό μας αγαπημένο πιάτο, τον αλανιάρη κόκορα, μαγειρεμένο όπως του αρμόζει, με χοντρό μακαρόνι και πηχτή μυρωδάτη σαλτσούλα.
Extra info: Στην Καρυά κάθε Αύγουστο γίνεται και η αναπαράσταση του Χωριάτικου Γάμου (με μοναδική εξαίρεση τη φετινή χρονιά), ένα διήμερο γλέντι που απεικονίζει καρέ καρέ όλες τις προετοίμασιες του λευκαδίτικου γάμου από το προξενιό μέχρι τη γαμήλια τελετή. Σίγουρα αν βρεθείτε στη Λευκάδα τότε, αξίζει να το παρακολουθήσετε.
Κείμενο: Έφη Μπάρλα
