Μάρτιος 22, 2023

Σάββατο του Λαζάρου και η αντίστροφη μέτρηση για το Πάσχα ξεκινά. Η ιεροτελεστία είναι συγκεκριμένη. Τα ξυπνητήρια έχουν ρυθμιστεί στις 7 παρά απoβραδίς, τα πιτσιρίκια σηκώνονται χωρίς γκρίνια, παίρνουν ανά χείρας το καλάθι που έχει στολιστεί με κρίνα, πασχαλιές και βιολέτες και ξεχύνονται στα στενά της πόλης για να πουν τα κάλαντα του Λαζάρου και να εισπράξουν το κατιτίς τους πριν περάσει η ώρα και αρχίσουν τα «μας τα πανε ψυχ'μ» . Το απόγευμα της ίδιας μέρας, οι ασπροβαμμένοι περίβολοι των εκκλησιών ζωντανεύουν, με τους ενορίτες να ετοιμάζουν σε ματσάκια τα βάγια. Ένα στενόμακρο φύλλο φοίνικα μαζί με δάφνη, φασκόμηλο και δεντρολίβανο δεμένα σφιχτά-σφιχτά και μετά μέσα στην κόφα. Όλα πρέπει να είναι έτοιμα για την επόμενη μέρα.

Την Κυριακή των Βαΐων, μετά την καθιερωμένη λειτουργία, το έθιμο επιβάλλει ψάρι. Στη Λευκάδα την τιμητική του έχει ο μπακαλιάρος μπιάνκο, με κυδωνάτες πατατούλες, μπόλικο σκόρδο και μια λεμονάτη σάλτσα όλο νοστιμιά. Εξαιρετικό μπακαλιάρο μπιάνκο θα βρεις στο Κύμα, που φημίζεται για τα μαστόρικα πιάτα του και το υποδειγματικό τηγάνι του. Από τα κλασικά πιάτα του καταλόγου ξεχωρίζουν οι σουπιές στο μελάνι τους, το καλαμάρι με το ρύζι και το χταποδάκι με το κοφτό μακαρονάκι. Δοκίμασε ακόμα χόρτα βρασμένα υποδειγματικά, τραγανό τηγανητό μαριδάκι και ολόφρεσκη ψητή σαρδέλα που θα γλείφεις και τα δάχτυλά σου.

Μπακαλιάρος μπιάνκο. © Tina Webb
Μπακαλιάρος μπιάνκο. © Tina Webb

Το Πάσχα, η φυσιογνωμία του νησιού είναι εντελώς διαφορετική. Χωρίς την πολυκοσμία και τη βουή του καλοκαιριού, η Λευκάδα ξανασυστήνεται και δείχνει ένα άλλο πρόσωπο, πραγματικό αντίδοτο στην αστική καθημερινότητα αυτών που καταφθάνουν για λίγες ημέρες στα πατρικά τους από το κλεινόν άστυ. Χαλαροί ρυθμοί, ανεμελιά και γεύση οικογενειακής θαλπωρής, όλα όσα χρειάζεσαι, είτε είσαι ντόπιος είτε επισκέπτης.

Άνοιξη στη Λευκάδα. © Ανδρέας Θερμός
Άνοιξη στη Λευκάδα. © Ανδρέας Θερμός
Κάθισμα. ©Ανδρέας Θερμός
Κάθισμα. ©Ανδρέας Θερμός

Η αλήθεια είναι ότι η Μεγάλη εβδομάδα στη Λευκάδα έχει πάντα κάτι απ' τις μνήμες της παιδικής μας ηλικίας. Το σπίτι να μοσχοβολάει τσουρέκι και αυγοκούλουρα, χαμηλόφωνα να ακούγεται από την τηλεόραση ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ του Τζεφιρέλι και έξω απ' το παράθυρο να ευωδιάζει η φύση και να σε ξεσηκώνει. Τα πρωινά να εξορμείς στη φύση, στα χωριά ή στη θάλασσα (ευκαιρία και για τις πρώτες βουτιές) και το σούρουπο, όταν οι λάμπες του δρόμου ανάβουν, να ψάχνεις τραπέζι στα ουζερί της πλατείας για την απαραίτητη τσιπουροκατάνυξη. Και κάπως έτσι αρχίζουν τα εγκάρδια καλωσορίσματα, οι αγκαλιές και τα κεράσματα.

Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις στη Λευκάδα αρχίζουν να κορυφώνονται τη Μεγάλη Πέμπτη. Το μεσημέρι είναι ως συνήθως αφιερωμένο στο βάψιμο των αυγών ενώ το απόγευμα παραδοσιακά το αντάμωμα γίνεται στις εκκλησίες όπου ψέλνεται το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου», ένα απ΄τα ωραιότερα τροπάρια της Μεγάλης Εβδομάδας. Αν πετύχεις δε και αηδονολάλητο ψάλτη, ευφραίνεται η ψυχή σου. Το ξέρουν αυτό πολύ καλά οι Λευκαδίτες και έτσι ειδικά αυτή την ημέρα, ανεξαρτήτως σε ποια ενορία υπάγονται, ψήφο εμπιστοσύνης δείχνουν σ' αυτήν που έχει τους πιο καλλίφωνους ψαλτάδες.

© Ανδρέας Θερμός
© Ανδρέας Θερμός

Αποκορύφωμα της μυσταγωγικής εμπειρίας της Μεγάλης Εβδομάδας, είναι η περιφορά των Επιταφίων στην κεντρική αγορά της Λευκάδας το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Έχει προηγηθεί ο στολισμός τους το πρωί της ίδιας μέρας με ευωδιαστά άνθη ενώ οι καμπάνες των εκκλησιών δεν σταματούν να ήχουν πένθιμα. Κάθε ενορία έχει τον δικό της Επιτάφιο που τον συνοδεύουν νεαρής ηλικίας μυροφόρες, ραίνοντάς τον με ροδοπέταλα και ανθόνερο. Ακολουθoύν σύσσωμες οι εκκλησιαστικές χορωδίες που ψάλλουν το «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, που έδυ σου το κάλλος» και οι πιστοί με αναμμένα κεριά και χάρτινα φαναράκια. Τελευταίος βγαίνει ο Επιτάφιος της Μητρόπολης, συνοδευόμενος από τον Επίσκοπο, τις τοπικές αρχές και τη φιλαρμονική που παίζει τον «Άμλετ», ένα συγκλονιστικό πένθιμο εμβατήριο που όσες φορές και να το ακούσεις, πάντα θα σου προκαλεί ρίγη συγκίνησης.

Επιτάφιος στον Άγιο Νικήτα. © Ανδρέας Θερμός
Επιτάφιος στον Άγιο Νικήτα. © Ανδρέας Θερμός

Μετά τον Επιτάφιο, συνήθως επικρατεί το αδιαχώρητο στις ταβέρνες και τα εστιατόρια της πόλης, οπότε καλό θα ήταν να έχεις κλείσει τραπέζι από νωρίς. Λαχταριστά σαρακοστιανά θα απολαύσεις στο εστιατόριο της Φρύνης στο Μώλο. Εξαιρετική πρώτη ύλη, άψογα εκτελεσμένες μεσογειακές συνταγές (με το δέον δημιουργικό πείραγμα φυσικά) και ποιοτικά πιάτα όλο θάλασσα και νοστιμιά που ικανοποιούν ακόμα και τους πιο ντελικάτους ουρανίσκους.

© Φρύνη στο Μώλο
© Φρύνη στο Μώλο

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί στη Λευκάδα γίνεται η πρώτη Ανάσταση και μόλις ηχήσει η καμπάνα, οι ντόπιοι ρίχνουν το «κομμάτι», ένα πήλινο δοχείο που πετιέται με κρότο για να σπάσει η νεκρική σιωπή και να ξορκιστεί το πένθος της Μεγάλης Εβδομάδας. Το έθιμο θυμίζει αρκετά τους μπότηδες της γειτονικής Κέρκυρας και ρίζωσε για τα καλά στο νησί την εποχή της Ενετοκρατίας. Λίγο μετά τις 11 το μεσημέρι, η Φιλαρμονική παιανίζει στην κεντρική αγορά το εύθυμο, ''Εωθινό'' εμβατήριο και ο δήμος μοιράζει στους παρευρισκομένους πήλινα κεσεδάκια.

Το «κομμάτι» στην κεντρική πλατεία της Λευκάδας. © Ανδρέας Θερμός
Το «κομμάτι» στην κεντρική πλατεία της Λευκάδας. © Ανδρέας Θερμός
Η φιλαρμονική. © Ανδρέας Θερμός
Η φιλαρμονική. © Ανδρέας Θερμός

Το βράδυ της ίδιας μέρας οι ενορίες συναγωνίζονται για το ποια θα πει πρώτη το Χριστός Ανέστη. Με το που ακουστεί απ' τον παπά, ξεκινά ένας ορυμαγδός από δυναμιτάκια, βαρελότα και βεγγαλικά που μετατρέπουν το μέρος σε κανονικό πεδίο μάχης.

Μεγάλο Σάββατο στη Φανερωμένη. © Ανδρέας Θερμός
Μεγάλο Σάββατο στη Φανερωμένη. © Ανδρέας Θερμός

Η συνέχεια είναι γνωστή. Επιστροφή στο σπίτι για το τσούγκρισμα των αυγών και την καθιερωμένη μαγειρίτσα, που είναι βάλσαμο για όσους έχουν κρατήσει την πολυήμερη νηστεία. Και μετά το φαγητό, σειρά έχει η διασκέδαση, με τα μπαράκια της πόλης να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Baccara και Joy στον πεζόδορομο της Λευκάδας. © Ανδρέας Θερμός
Baccara και Joy στον πεζόδορομο της Λευκάδας. © Ανδρέας Θερμός

Αν έχεις ξενυχτήσει το προηγούμενο βράδυ, το μόνο που μπορεί να σε ξυπνήσει είναι το άρωμα ενός φρεσκοκομμένου καφέ από το Taste & Coffee πριν ξεκινήσει για τα καλά το φαγοπότι. Το μενού της ημέρας περιλαμβάνει κοκορέτσι, σπληνάντερο, αρνάκι γάλακτος, κόκκινα αυγά και άφθονο κρασί. Παλιότερα, οι Λευκαδίτες δεν έψηναν το αρνί την Κυριακή του Πάσχα αλλά αντ' αυτού έφτιαχναν μια κρεατόσουπα με αυγολέμονο για να προετοιμάσουν το στομάχι τους μετά τη νηστεία της Σαρακοστής και τον οβελία, τον σούβλιζαν την Τρίτη του Πάσχα.

Διαμονή το Πάσχα στη Λευκάδα

Anthias Garden
Anthias Garden

Χτισμένο στην καρδιά του Ενετικού ελαιώνα και μόλις 1 χιλιόμετρο από την παραλία του Αγίου Ιωάννη, το Anthias Garden είναι ο ορισμός της προσιτής πολυτέλειας. Το διαμέρισμα παρέχει όλες τις σύγχρονες ανέσεις και είναι διακοσμημένο με έναν τρόπο που αναδεικνύει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Στο εσωτερικό επικρατούν οι λευκοί τόνοι, οι ρουστίκ λεπτομέρειες και τα απαλά υφάσματα ενώ αναμφίβολα το ατού του Anthias Garden είναι όπως λέει και το ονομά του, ο κήπος του που ειδικά αυτή την εποχή είναι ολάνθιστος.

2 επισκέπτες | 1 υπνοδωμάτιο | 1 κρεβάτι | 1 μπάνιο

Διαμέρισμα 2 ατόμων, Anthias Garden
Όλα τα είδη δωματίων Anthias Garden

Κείμενο: Έφη Μπάρλα